જેને પરણીએ તેને તો પછી પ્રેમ કરવો એ એક આવશ્યક શરત બની રહે છે.
ભદ્રાયુ વછરાજાની bhadrayu2@gmail.com
ગાયનું ચોખ્ખું દૂધ અથવા ગાયનું શુદ્ધ ઘી એવું કહેવું પડે કે લખવું પડે એટલો તો કળિયુગ આવ્યો જ સમજવો. કારણ ગાયનું દૂધ તો ચોખ્ખુ જ હોય ને ?. ગાયનું ઘી તો શુદ્ધ જ હોય ને !! ચોખ્ખું કે શુદ્ધ એવા વિશેષણ લગાડવાની જરૂર જ નહીં.
બસ, એમ જ આપણે “એનો પરિવાર સુખી છે”, એવું પણ કહેવા ટેવાયેલા છીએ. પરિવાર સુખી છે, એમ શા માટે કહેવું પડે ? આપણે સુખ મેળવવું છે એટલે તો પરિવાર રચીએ છીએ. કોઈપણ વ્યક્તિને દુઃખી થવું હોય એટલે પરિવાર બનાવતો હશે ?? આ વિવાહનો આખો જે પ્રસંગ છે એની સંકલ્પના જ ખુબ સુંદર મજાની છે.
Arranged Marriage કરનારા કે પ્રેમ લગ્ન કરનારાઓએ યાદ રાખવા જેવું છે કે, જગતમાં જેટલું સારું તેટલું ગમે એવું જરૂરી નથી, જેટલું ગમે તેને ચાહવું તેવું જરૂરી નથી, જેટલાને ચાહીએ તેટલાંને પ્રેમ કરવો જરૂરી નથી, જેટલાને પ્રેમ કરીએ તે બધાને પરણી શકાય એવું શક્ય નથી . પણ જેને પરણીએ તેને તો પછી પ્રેમ કરવો એ એક આવશ્યક શરત બની રહે છે. લગ્ન નામના વિષયનું આ કવેશ્ચન પેપર એવું છે કે પહેલાં ઓપશન છે. પણ તમે અભિમન્યુના કોઠાના પહેલા દ્વારમાં પ્રવેશ્યા પછી તમારું જે થવું હોય તે થાય પણ ટકી જ રહેવું પડે એવી સમાજની અપેક્ષા છે.
પરણીએ એટલે ગંભીર થઇ જવાની પણ જરૂર નથી. ઘણા લોકો તો બહુ ગંભીર થઇ જાય છે. આપણો સમાજ એવો છે. લગભગ માતાઓએ એની દીકરીને કહ્યું છે કે, સાસરે જા તો ધ્યાન રાખજે. અને એમાંય સસરાથી તો આઘી જ રહેજે. સાસુ છે એનું બધું સાંભળજે, પણ જરા ધ્યાન રાખજે. ઘણું ખરું સાસુઓ કોઈની સારી હોય નહીં. મા એ એની દીકરીઓને આવું સીધું ન કીધું હોય તો આડકતરું પણ કહી કીધું છે. છેવટે ઈશારામાં કીધું છે.
આપણે બધી તૈયારી કરીએ છીએ પણ માનસિક રીતે મારી દીકરી કોઈને સમર્પિત થઇ રહી છે એના માટેની તૈયારી કઈ ? સાંવેગિક રીતે એક દીકરી કોઈ પુરુષને સમર્પિત થવાની છે, ત્યારે ઇમોશનલી સાઉન્ડ થવાય એના માટે કઈ ટિપ્સ આપણે આપીએ છીએ ?? આણું તૈયાર કરો છો, લગ્નની બધી જ તૈયારી કરો છો, રિસેપશનમાં શું રાખવું, જમણવારમાં શું રાખવું એ નક્કી કરો છો. પણ દીકરીને કોઈ દિવસ તમે ઘડી છે કે, ‘બેટા આ ઘર છોડવાનું થશે ત્યારે બીજું ઘર સ્વીકારવાનું થશે.’ આપણે કોઈ દિવસ એમ કહ્યું છે કે, ‘બેટા અહીંથી બાપ જશે ને ત્યારે સામે પણ એક બીજો બાપ હશે. અહીંથી મા જશે ને ત્યારે સામે પણ એક મા હશે, સાસુ નહીં હોય, મા હશે. આપણે એવું કહ્યું છે કે, તારો ભાઈ અહીંયા છે એવો જ એક દિયર ત્યાં હશે એ પણ તારો ભાઈ હશે. અહીંયા બહેન છે એવી ત્યાં નણંદ નહીં હોય પણ એક બીજી બહેન હશે. જો તમારા કપડાં અહીંયા તમારી બહેન શેર કરી શકતી હોય, જો તમારા ઘરેણાં તમારી બહેન શેર કરી શકતી હોય તો સાસરે જાઓ ત્યાં નણંદ પણ શેર કરી શકે. આ સાંવેગિક ઘડતર છે. પ્રશ્નો બધા અહીંયા છે. આપણે તો કહી રાખ્યું હોય છે કે ધ્યાન રાખજે સસરો ગમે તેમ તો એ પુરુષ કહેવાય. એનાથી દસ ફૂટનું અંતર રાખવું. એટલે આપણી દીકરી વહુ તરીકે દાખલ થાય ત્યારે સસરામાં કોઈ પુરુષ જ દેખાવા લાગે. બાપ ન દેખાય, તેમ જ સાસુમાં મા ન દેખાય.
પરિવાર ઘડતર માટે જરૂરી સાંવેગિક વલણો માટે કોઈ સેમિનાર થતા નથી. અરે, આવી ચર્ચા પણ કોઈ કરતું નથી. આપણી સગી દીકરી માટે આવી ચિંતા આપણે કદી કરી નથી. હા, અગાઉના સમયમાં આવી જરૂરત પડતી નથી, સંયુક્ત કુટુંબમાં આપણી દીકરી ભાભીને પૂછતી ને પરણ્યા પછી શું કરાય ને શું ન કરાય એની બધી વાતો શેર કરતી. હવે તો આપણા ન્યુક્લિયર ફેમિલી છે. પૂછે કોને અને કહે કોને ? પૂછે તો એનો અનુભવ કેટલો ? એ તો સમવયસ્ક છે એટલે એ પણ ‘કહી કહાઈ અને સુની સુનાઈ’ બાત ઉપરથી વાત નું વતેસર કરે છે. ‘ધ્યાન રાખજે હો, મારી સાસુમા પણ અઘરી છે,’ આવું એક બહેનપણી કાનમાં કહી દે એટલે પત્યું. (ક્રમશઃ)
