લખતી વખતે ‘ળ’ તો જાણે વોટ્સએપની ભાષામાંથી ગુમ જ થઈ ગયો છે…!!!
ભદ્રાયુ વછરાજાની bhadrayu2@gmail.com
વધુ એક વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ ગયો !!! એક દિવસમાં ઢગલાબંધ કાર્યક્રમો કરીને સૌએ સંતોષનો ઓડકાર ખાધો. હવે એક વર્ષની નિરાંત !! વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ એ ખરેખર બંગાળી ભાષાને ટકાવી રાખવા માટે અથવા બંગાળી ભાષાનું પ્રભુત્વ જરા પણ ઓછું ન થાય તેના માટે લડત આપનારા યુવાનોની શહીદીને યાદ કરવા માટે છે. પણ એવી શહીદી આપણે ત્યાં કોઈ વ્હોરી લે એવું બનવાનું નથી કારણ કે આજે છેલ્લા પચીસક કે ત્રીસ વર્ષથી જે માબાપ છે અને એના સંતાનો ગુજરાતી ભૂલી રહ્યા છે, ગુજરાતીને બદલે અંગ્રેજીમાં બોલવું અને અંગ્રેજીયતથી જીવવું એ એમને કોઠે પડી ગયું છે.
આમ પણ ગુજરાતી પ્રજા એ દંભમાં બહુ જ મોખરે રહેલી પ્રજા થઈ છે અને બોલવું બહુ સારું સારું પણ કરવું હોય તે કરતા રહેવું એટલે અનેક સંગીતના અને ભાષા જલસાઓની અંદર ખુબ જ once more જે કોઈ લોકસાહિત્યની રચનાને કે સુગમ સંગીતની રચનાને કે સુંદર મજાના ગુજરાતી ગીતને મળે છે ત્યારે આપણે ખુબ એમ લાગે એ માતૃભાષાનું ગૌરવ અદકેરું થઈ રહ્યું છે. પણ એ once more આપનારા જેટલા માતા પિતા છે એમના સંતાનોને તો તેઓ અંગ્રેજી માધ્યમમાં જ ભણાવે છે. અને તેઓ પોતાના ઘરમાં પણ વધુમાં વધુ અંગ્રેજી શબ્દનો પ્રયોગ કરે છે. આપણે ત્યાં તો એવું બન્યું છે કે ટિપિકલ ગુજરાતી માતાઓ છે એટલે એ વચ્ચે વચ્ચે અંગ્રેજીનાં શબ્દો ઘુસાડી દે છે. પરિણામે નથી સંતાન શુદ્ધ ગુજરાતી સમજી શકતું, શીખી શકતું કે નથી સંતાન શુદ્ધ અંગ્રેજી શીખી શકતું. બંને બાજુથી આપણા બાળકોને માર પડે છે.
એ બહુ જાણીતી વાત છે કે SSC બોર્ડની પરીક્ષામાં ગુજરાતી વિષયમાં નાપાસ થનારની સંખ્યા બે અઢીલાખથી વધુ હોય છે. એટલે એમ કહેવાય કે લગભગ લગભગ ૩૦% થી વધુ વિદ્યાર્થીઓ આ ગુજરાતી વિષયમાં નાપાસ થાય છે. એ તો સારું છે કે આપણે ત્યાં આ પરીક્ષામાં બેસવું દસમા ધોરણમાં ભણાવતા શિક્ષકો માટે ફરજીયાત નથી નહિતર ભાષાના શિક્ષકો પણ ૪૦ થી ૫૦ % નાપાસ થાય એવું બને એવું આપણું સ્તર થઈ ગયું છે.. વોટ્સઅપ અને સોશિયલ મીડિયાએ આ બધું બગાડ્યું છે એવું કહેવાનો અર્થ નથી પણ આ બગાડવામાં મોટો ફાળો આપ્યો છે એમ તો અવશ્ય નોંધવું જોઈએ. વોટ્સએપમાં આ ‘પાળ્યો’ અથવા ‘મળ્યો’ એ શબ્દ માટે તમે અંગ્રેજીમાં malyo અથવા palyo એમ ટાઈપ કરો તો ‘મળ્યો’ અને ‘પાળ્યો’ લખાય છે પણ એ લોકોને ખબર નથી એટલે બધા madyo અને padyo જ લખે છે. ‘ળ’ તો જાણે વોટ્સએપની ભાષામાંથી ગુમ જ થઈ ગયો છે… આમ વોટ્સએપે ભાષાને બગાડવામાં ટેકો કર્યો છે કારણ આપણે તેને વાપરનારોને સાચા સ્પેલિંગ આવડતા જ નથી ને કાં તો કરવા નથી.
આમ જોઈએ તો RJ તરીકે ખુબ સારા કામ કરનારા RJ આપણી પાસે છે પણ FM રેડિયોના કેટલા RJ એટલું અશુદ્ધ ગુજરાતી ઉચ્ચારણ કરે છે કે એને સાંભળનારા મહત્તમ ગુજરાતી યુવાનોના કાનમાં ખોટા ઉચ્ચારવાળી ગુજરાતી ભાષા રેડાઈ રહી છે. ગુજરાતી ભાષાનું ખોટું ઉચ્ચારણ ખટકવું તો જોઈએ એવું કોઈને ખટકતું પણ નથી. સરકારની જાહેરાતોમાં તો શુદ્ધ ગુજરાતી જ હોવું જોઈએ, પ્રુફ રીડિંગ થવું જોઈએ એવો આગ્રહ કોઈ રાખતું નથી અને આમ ધીમે ધીમે કરતા આપણે આપણી માતૃભાષાને ‘ગુડબાય’ કહી રહ્યા છીએ. શાળાનો વિદ્યાર્થી હવે ગુજરાતી સ્પષ્ટ બોલી શકતો નથી અને શાળાનો તરુણ અથવા તો યુવાનો ‘હું ગુજરાતી વાંચી શકતો નથી’, અથવા ‘મને ગુજરાતી વાંચવાનું ફાવતું નથી’ એમ કહેવામાં ગૌરવ અનુભવે છે !!
અરે, જેને સાચી ગુજરાતી થાળી કહેવાય એ સાદી ને સીધી ગુજરાતી થાળી ગુજરાતમાંથી તો ક્યારની ગુમ થઈ ગઈ છે. આપણે પંજાબ જઈએ તો પંજાબી માંગીએ એમ કોઈ ગુજરાત આવીને ગુજરાતી થાળી માંગે તો ?? કાં તો ૩૫ નાની નાની વાટકીઓ વાળો મોટો થાળ આપવામાં આવે કે જેની અંદર પણ ૩૦% વાનગીઓ ગુજરાતી નથી હોતી !! દાળ, ભાત, શાક અને ફુલ્કા રોટલી સાથેની સાદી ગુજરાતી થાળી મળવી બહુ મુશ્કેલ છે. એ જ રીતે, ગુજરાતી પહેરવેશ ક્યાં ગમ થઇ ગયો ? ગુજરાતી સાડી અને કુર્તો ઝભ્ભો પહેરેલ ગુજરાતી શોધો તો ?? આમ સર્વત્ર ગુજરાતી પ્રત્યેનું ગુજરાતી ભાષા, ગુજરાતી સંસ્કૃતિ પ્રત્યેનું આપણું વલણ ગૌરવપ્રદ રહ્યું નથી.
